Άρθρο στο περιοδικό Τηλέραμα στις 26/07/2019.
Η μεσογειακή διατροφή θεωρείται από τις πιο «υγιεινές» του πλανήτη. Παρ’ όλ’ αυτά, στις μέρες μας, έχουμε πολλά πεπτικά προβλήματα, αρτηριακή πίεση, καρκίνους και ποικίλα άλλα προβλήματα. Τι φταίει γι’ αυτό; Με σιγουριά θα μπορούσε να ειπωθεί πως φταίει το άγχος και το στρες της καθημερινότητας ή η ελλιπής επαφή με τη φύση, οι τοξίνες των τροφών και η τεχνολογική μετάλλαξη αυτών. Είναι, όμως, αυτοί οι μοναδικοί παράγοντες; Σύμφωνα με την παραδοσιακή Θιβετανική Ιατρική, η διατροφή είναι η κύρια και βασικότερη θεραπευτική προσέγγιση για κάθε ασθενή και μας διδάσκει ότι υπάρχουν σημαντικότεροι και αμεσότεροι λόγοι οι οποίοι συμβάλλουν στη διατάραξη της υγείας μας. Η βαθιά φιλοσοφική της θεώρηση πάει πέρα από τις επιδράσεις της υλικής μας υπόστασης και εμβαθύνει στην ενεργειακή επιρροή των πάντων. Έτσι, η Θιβετανική Ιατρική έχει τη δική της οπτική για το τι είναι υγιεινή και τι ανθυγιεινή διατροφή. Τι είναι ανθυγιεινή διατροφή κατά τη Θιβετανική Ιατρική: 1. Η μη ιδιοσυγκρασιακή διατροφή: Ο καθένας από εμάς ανήκει σε μια ιδιοσυγκρασία, δηλαδή σε μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ιδιότητες, τάσεις και ανάγκες. Έτσι, η διατροφή η οποία είναι αντίθετη με όλα αυτά θεωρείται ανθυγιεινή. 2. Η διατροφή που συμβάλλει στην ενεργειακή ανισορροπία: Ο οργανισμός μας πέρα από την υλική του υπόσταση έχει και την ενεργειακή η οποία θεωρείται προϋπάρχουσα και είναι αυτή που καθορίζει τις λειτουργίες και τις ιδιότητες της ύλης, δηλαδή του σώματός μας. Όπως ο άνθρωπος αποτελείται και από ενέργεια, έτσι και οι τροφές οι οποίες επηρεάζουν ανάλογα τον οργανισμό μας. Έτσι, οποιαδήποτε ενεργειακή επιρροή η οποία συμβάλλει στη δυσαρμονία της ατομικής μας ενέργειας είναι ανθυγιεινή. 3. Ο λανθασμένος συνδυασμός τροφών: Κάθε τροφή αποτελείται από στοιχεία, ουσίες και θρεπτικά συστατικά τα οποία έχουν τις αντίστοιχες δυνάμεις, ιδιότητες και χαρακτηριστικά. Συνδυασμοί τροφών οι οποίοι έχουν αντίθετες δυνάμεις εξουδετερώνουν ή ουδετεροποιούν τις ιδιότητές τους με αποτέλεσμα δυσκολεύουμε το πεπτικό μας σύστημα να τις επεξεργαστεί και να τις αφομοιώσει και έτσι να νομίζουμε πως τρεφόμαστε υγιεινά, ενώ κάνουμε ακριβώς το αντίθετο. 4. Οι χαλασμένες, οι μολυσμένες ή πολυκαιρισμένες τροφές: Είναι περισσότερο από προφανές γιατί αυτές οι τροφές είναι ανθυγιεινές. Οι χαλασμένες και οι μολυσμένες τροφές μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές στον οργανισμό μας, όπως μολύνσεις και δηλητηριάσεις, ενώ οι πολυκαιρισμένες τροφές μπορούν να ταλαιπωρήσουν το πεπτικό μας σύστημα παρέχοντάς μας ελάχιστα, αν όχι μηδενικά θρεπτικά συστατικά. 5. Η διατροφή που συμβάλλει στις αλλεργίες: Πολλοί άνθρωποι έχουν αλλεργίες και δυσανεξία σε κάποιες τροφές οι οποίες οφείλονται, κατά την Θιβετανική Ιατρική, σε ελλιπή συνεργασία των πέντε μεγάλων στοιχείων (Γη, Νερό, Φωτιά, Αέρας και Αιθέρας). Φυσικά, θα πρέπει να σεβαστούμε αυτή την διατροφική ιδιαιτερότητα προκειμένου να μην ασθενήσουμε. 6. Η διατροφή η οποία δεν προσαρμόζεται στην ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου: Κατά τη διάρκεια της ζωής μας έχουμε διαφορετικές ανάγκες ως άνθρωποι. Διαφορετικές ηλικίες έχουν διαφορετικές διατροφικές απαιτήσεις, όπως και οι διαφορετικές συνθήκες ζωής χρήζουν ανάλογης διατροφικής προσαρμογής. Όταν δεν παρέχουμε στον οργανισμό μας τα ανάλογα θρεπτικά συστατικά σύμφωνα με τις ανάγκες του ανά περίοδο της ζωή μας, τότε τρεφόμαστε ανθυγιεινά. 7. Η μη εποχική προσαρμογή: Στις μέρες μας, οποιαδήποτε εποχή του έτους μπορούμε να βρούμε οποιαδήποτε τροφή, ακόμα και αν δεν είναι η φυσική τους εποχή παραγωγής. Π.χ. στα σούπερ μάρκετ μπορούμε να βρούμε αγγούρια και ντομάτες ακόμα και στη μέση του χειμώνα. Η φύση έχει τη δική της σοφία και μας προσφέρει ανά εποχή όσα έχουμε πραγματική ανάγκη για τη σωστή θρέψη του οργανισμού μας, πράγμα το οποίο παραβλέπουμε χάρη του χρήματος ή της γευστικής μας ικανοποίησης. Όλες οι τροφές έχουν δύο βασικές ιδιότητες: είτε θερμαίνουν, είτε ψύχουν τον οργανισμό μας. Θεωρείται ανθυγιεινή η διατροφή που ψύχει, ενώ ο οργανισμός χρειάζεται θερμότητα, π.χ. όταν τρώμε αγγούρια τον χειμώνα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε τι είναι συμβατό με τον οργανισμό μας και έτσι πέφτουμε σε συχνά διατροφικά σφάλματα. Το άγχος της καθημερινότητας και οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής μας έχουν κάνει να χάσουμε την επαφή και της επικοινωνία με το ίδιο μας το σώμα σε σημείο που δεν μπορούμε να καταλάβουμε πότε χορταίνουμε ενώ τρώμε και έτσι δεν «ακούμε» τι μας λέει, τι ανάγκη έχει και τι επίπτωση έχουν οι τροφές που καταναλώνουμε. Τι θα γίνει, αν σε ένα αυτοκίνητο το οποίο παίρνει βενζίνη βάλουμε πετρέλαιο? Προφανώς, δεν θα δουλέψει. Έτσι είναι και ο οργανισμός μας. Κάποιες τροφές μπορεί να τις επεξεργαστεί και να τις αφομοιώσει, ενώ άλλες του είναι άχρηστες ή ακόμα και βλαβερές. Η παραδοσιακή Θιβετανική Ιατρική έχει τον τρόπο μέσα από τη γνώση της ιδιοσυγκρασίας μας και των νόμων της φύσης να μας φέρει σε επαφή με τον ίδιο μας τον οργανισμό, να γνωρίσουμε τις ανάγκες του και τις ιδιαιτερότητές του και με απλές αλλαγές στην καθημερινότητά μας να φροντίσουμε εμείς οι ίδιοι για τη αρμονία του νου και του σώματός μας. Κωνσταντίνος Αναστασόπουλος Amchi/Naturopath – Yoga Instructor
0 Comments
Είναι μεσημέρι, αρχές Αυγούστου, με τη θερμοκρασία να έχει φτάσει τους 40 βαθμούς. Νιώθεις πως ψήνεσαι, ο ιδρώτας τρέχει ποτάμι και αισθάνεσαι εντελώς αφυδατωμένος. Ανοίγεις την κατάψυξη, γεμίζεις ένα ποτήρι με παγάκια, προσθέτεις και κρύο νερό από το ψυγείο με μια λαχτάρα για δροσιά και ενυδάτωση. Το πίνεις με μανία και επιτέλους νιώθεις λυτρωμένος… προσωρινά.
Σύμφωνα με την Παραδοσιακή Θιβετανική Ιατρική, ο οργανισμός του ανθρώπου, αλλά και όλη η δημιουργία, αποτελείται από τις τρεις ψυχοσωματικές ενέργειες Lung, Tripa, Baken, δηλαδή από τα στοιχεία του Αέρα, της Φωτιάς και της Γης/Νερού. Ο συνδυασμός αυτών των ενεργειών και των στοιχείων δίνει τις ποιότητες και τα χαρακτηριστικά στο καθετί, στο σώμα μας και στο νου μας. Η αρμονική ισορροπία αυτών των ενεργειών είναι και ο ορισμός της καλής υγείας. Αυτές οι ενέργειες, κατά τη διάρκεια του έτους, με την εναλλαγή των εποχών αυξομειώνονται και επηρεάζουν όλη την πλάση και φυσικά εμάς τους ίδιους. Το καλοκαίρι έχουμε την αύξηση της ενέργειας Tripa και του στοιχείου της Φωτιάς. Ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο και έτσι έχουμε την μεγαλύτερη επίδρασή του στη γη με αποτέλεσμα τον άμεσο επηρεασμό του οργανισμού μας με παράλληλη αύξηση της θερμοκρασίας του και της Φωτιάς με υπερίσχυση αυτής έναντι των υπολοίπων στοιχείων. Οι ιδιότητες του Αέρα, της Γης και του Νερού δεν μπορούν από μόνες τους να ισορροπήσουν την επίδραση της Φωτιάς στον οργανισμό μας με αποτέλεσμα τη συσσώρευσή της κατά την περίοδο του καλοκαιριού και την εκδήλωσή της το φθινόπωρο (με πυρετούς και διάρροιες). Είναι σημαντικό αυτή την εποχή να κρατήσουμε το στοιχείο της Φωτιάς σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό το επιτυγχάνουμε αυξάνοντας τα άλλα στοιχεία. Θα πρέπει, δηλαδή, να αναζητούμε σκιερά και δροσερά μέρη, να αποφεύγουμε την ηλιοθεραπεία, τα βαριά, τα λιπαρά και πικάντικα φαγητά, τις αλμυρές και καυτερές γεύσεις, να θρέφουμε τον οργανισμό μας με φρέσκα φρούτα, φυσικούς χυμούς κ.ά. Η Πεπτική Φωτιά Μια από τις σημαντικότερες ενέργειες που ελέγχουν τις λειτουργίες του οργανισμού μας είναι η λεγόμενη «πεπτική φωτιά». Αυτή η ενέργεια είναι η μεταβολική μας δύναμη η οποία είναι υπεύθυνη για όλο το πεπτικό μας σύστημα. Συμβάλλει στη διάσπαση των τροφών και την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό. Η πεπτική φωτιά εδρεύει στο στομάχι, όπου γίνεται η κύρια διάσπαση των τροφών, και κυριαρχείται από το στοιχείο της Φωτιάς. Είναι ίσως εύκολο να αντιληφθούμε ότι αυτή η ενέργεια, η οποία από τη φύση της έχει θερμή ιδιότητα, μπορεί πολύ εύκολα να ενισχυθεί την περίοδο του καλοκαιριού όπου έχουμε επιπρόσθετη εξωτερική θερμική επίδραση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερδραστηριότητα της μεταβολικής δύναμης και ακολούθως προβλήματα στον οργανισμό μας, μιας και αν δεν έχουμε ισορροπημένη λειτουργία αυτής της ενέργειας, αρχίζουν τα συμπτώματα ασθένειας. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι διάρροια, πονοκέφαλος, καούρες, παλινδρόμηση μέχρι και έλκος. Τι Συμβαίνει στον Οργανισμό μας με τα Παγωμένα Ροφήματα; Σε όλους μας έχει τύχει να ρίξουμε κρύο νερό πάνω σε μια πυρωμένη μεταλλική επιφάνεια, για παράδειγμα μέσα σε ένα καυτό τηγάνι πάνω στο μάτι της κουζίνας. Οι σταγόνες του νερού διασπώνται βίαια και αμέσως εξατμίζονται. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στο στομάχι μας. Μπορούμε να φανταστούμε το στομάχι μας σαν το καυτό τηγάνι και στην προσπάθειά μας να δροσίσουμε και να ενυδατώσουμε τον υπερθερμασμένο οργανισμό μας, αρκετά συχνά, στρεφόμαστε προς την κατανάλωση πολύ παγωμένων υγρών, παγωτών ή ακόμα χειρότερα, στην κατανάλωση παγωμένων αλκοολούχων ποτών. Αυτές οι τόσο αντίθετες δυνάμεις είναι καταστρεπτικές για την υγεία μας. Μπορεί να αισθανόμαστε μια στιγμιαία ανακούφιση από την υψηλή θερμοκρασία, αλλά τα αρνητικά που δημιουργούνται είναι πολύ περισσότερα. Η απότομη αντίδραση του κρύου με το ζεστό δημιουργεί άμεση αύξηση του στοιχείου του Αέρα στο στομάχι με την εξάτμιση των υγρών και τη διάσπαση των πεπτικών οξέων με αποτέλεσμα το φούντωμα και την ενίσχυση του στοιχείου της Φωτιάς. Όπως όταν φυσάμε για να ανάψει μια φωτιά σε ένα τζάκι, έτσι και στο στομάχι μας, αντί να σβήνουμε την φωτιά, την φουντώνουμε. Τότε, τα συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω γίνονται ακόμα πιο έντονα και επιπρόσθετα, με την σφοδρότητα της φωτιάς, καταστρέφουμε τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, με αποτέλεσμα την ελλιπή θρέψη του οργανισμού. Η αύξηση του στοιχείου του Αέρα στον οργανισμό μας έχει ως αποτέλεσμα νευρολογικές διαταραχές και ψυχολογικές μεταπτώσεις, αίσθηση φουσκώματος, μετεωρισμό των εντέρων, εμβοές κ.ά. Όσο πιο συχνή είναι η κατανάλωση πολύ παγωμένων ροφημάτων, κατά την περίοδο του καλοκαιριού, τόσο πιο έντονα θα είναι τα συμπτώματα. Φυσικά, δεν θα πάθουμε κάτι σοβαρό αν πιούμε πολύ παγωμένα μερικές φορές, αλλά η συνήθεια αυτή μπορεί να προκαλέσει ακόμα και χρόνιες παθήσεις. Πώς να Δροσιστούμε το Καλοκαίρι; Τα πάντα είναι θέμα μέτρου, «παν μέτρον άριστον» όπως έλεγαν και οι πρόγονοί μας. Ο οργανισμός μας θέλει χρόνο και σταδιακές μεταβολές για να μπορέσει να προσαρμοστεί και να ανταπεξέλθει. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, συνίσταται η κατανάλωση δροσερών τροφών και ροφημάτων ή ακόμα και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και όχι κρύων ή παγωμένων. Τα φρέσκα φρούτα εποχής και οι φυσικοί χυμοί θα πρέπει να γίνουν η βασική μας τροφή αυτούς τους μήνες. Η Θιβετανική Ιατρική χωρίζει τις τροφές σε θερμές και ψυχρές, δηλαδή σε αυτές που έχουν την ιδιότητα, από τη φύση τους, να αυξάνουν τη θερμοκρασία στον οργανισμό και σε αυτές που την μειώνουν. Έτσι, μας συμβουλεύει να καταναλώνουμε τροφές και ροφήματα με ψυχρή ιδιότητα, όπως είναι το καρπούζι, το πεπόνι, οι φράουλες, τα δαμάσκηνα, τα σύκα, τα φραγκόσυκα, τα σταφύλια, ο ανανάς, τα ακτινίδια, το αγγούρι, τα κολοκύθια κ.ά. Η κατανάλωση τροφών με ψυχρή ιδιότητα είναι κατά πολύ πιο αποτελεσματική στη μείωση της θερμοκρασίας του οργανισμού από τα παγωμένα τρόφιμα και ροφήματα και επιπρόσθετα είναι πιο θρεπτική για όλα τα συστήματα του οργανισμού, ενώ συμβάλλει στη διατήρηση της ενέργειας αυτού. Καλό καλοκαίρι! Κωνσταντίνος Αναστασόπουλος Traditional Tibetan Medicine Amchi/Naturopath – Yoga Instructor |